Htop là gì? Giám sát tài nguyên VPS Linux với lệnh Htop

Giám sát tài nguyên rất quan trọng để đảm bảo hiệu suất ổn định của máy chủ ảo VPS Linux. Để giám sát tài nguyên của VPS Linux có rất nhiều công cụ. Trong đó, công cụ phổ biến và mạnh mẽ giúp bạn giám sát tài nguyên hệ thống chính là lệnh htop. Vậy htop là gì? Sử dụng lệnh này để giám sát tài nguyên VPS Linux như thế nào để đạt hiệu quả?

Htop là gì?

Htop là một công cụ dòng lệnh dùng để giám sát và quản lý tài nguyên hệ thống trên các hệ điều hành Unix-like, bao gồm cả Linux. Htop là một phiên bản nâng cao của lệnh top. Cung cấp giao diện đồ họa trực quan, dễ dàng theo dõi các thông số hệ thống như CPU, bộ nhớ (RAM), và các tiến trình đang chạy. Đồng thời, Htop cũng giúp bạn dễ dàng nhận diện các vấn đề hiệu suất, quản lý và tắt các tiến trình một cách hiệu quả.

Lý do cần giám sát VPS Linux bằng Htop là gì?

• Giao diện trực quan: Giao diện của htop cung cấp các biểu đồ màu sắc giúp bạn dễ dàng nhận biết tình trạng của các tài nguyên hệ thống như CPU, RAM, và swap.
• Giám sát theo thời gian thực: Htop cập nhật thông tin hệ thống theo thời gian thực. Dễ dàng phát hiện các vấn đề như quá tải CPU, bộ nhớ đầy, hay các tiến trình chiếm dụng tài nguyên quá mức.
• Quản lý tiến trình dễ dàng: Bạn có thể tạm dừng, tiếp tục hoặc thay đổi mức độ ưu tiên của tiến trình ngay trong htop. Giúp bạn kiểm soát tài nguyên hệ thống một cách linh hoạt.
• Hiệu quả và nhẹ nhàng: Htop không tiêu tốn quá nhiều tài nguyên. Có thể chạy trên các hệ thống với cấu hình thấp, phù hợp cho cả các VPS với dung lượng tài nguyên hạn chế.

=> Xem thêm: Vmstat là gì? Kiểm tra hiệu suất hệ thống VPS Linux

Cài Đặt Htop Trên VPS Linux

Khi đã hiểu Htop là gì? Chắc hẳn bạn đang muốn sử dụng lệnh này. Để sử dụng lệnh htop, bạn cần cài đặt nó trên hệ thống VPS Linux của mình. Dưới đây là cách cài đặt htop trên một số bản phân phối Linux phổ biến:

Ubuntu/Debian:

sudo apt update
sudo apt install htop

CentOS/RHEL:

sudo yum install htop

Fedora:

sudo dnf install htop

Sau khi cài đặt xong, bạn có thể khởi chạy htop bằng cách gõ lệnh sau:

htop

Cách sử dụng Htop để giám sát tài nguyên VPS Linux

Khi mở htop, bạn sẽ thấy một giao diện với các thông tin như:

• CPU usage: Mức sử dụng CPU theo từng lõi (core).
• Memory usage: Mức sử dụng bộ nhớ RAM.
• Swap: Sử dụng bộ nhớ hoán đổi (swap).
• Processes: Danh sách các tiến trình đang chạy.

Các thao tác cơ bản với Htop:

• Điều hướng: Dùng các phím mũi tên để di chuyển qua các phần trong giao diện.
• Sắp xếp theo cột: Bạn có thể sắp xếp danh sách tiến trình theo các cột khác nhau (CPU, Memory, PID) bằng cách nhấn vào tên cột.
• Tìm kiếm tiến trình: Nhấn F3 và nhập tên tiến trình bạn muốn tìm kiếm.
• Dừng tiến trình: Để dừng một tiến trình đang chạy, chọn tiến trình đó và nhấn F9. Sau đó, chọn tín hiệu (signal) phù hợp, ví dụ như SIGKILL để dừng ngay lập tức.

Các tính năng nâng cao của Htop:

• Thay đổi ưu tiên (nice value): Bạn có thể thay đổi độ ưu tiên của tiến trình bằng cách nhấn F7 (giảm độ ưu tiên) hoặc F8 (tăng độ ưu tiên).
• Lọc tiến trình: Sử dụng phím F4 để lọc các tiến trình dựa trên tên hoặc PID.
• Hiển thị đồ họa: Htop cung cấp các biểu đồ cho CPU, bộ nhớ và swap. Giúp bạn dễ dàng nhận thấy sự thay đổi trong tài nguyên theo thời gian thực.

Một số lệnh Htop thông dụng

Khi sử dụng lệnh Htop bạn hãy ghi nhớ một số lệnh và phím tắt hữu ích sau:

• F2: Mở menu cấu hình để thay đổi các tùy chọn.
• F3: Tìm kiếm tiến trình.
• F4: Lọc tiến trình.
• F5: Chuyển đổi giữa các chế độ cây (tree view) và danh sách tiến trình.
• F6: Sắp xếp các tiến trình theo các cột khác nhau.
• F9: Giết tiến trình.
• F10: Thoát khỏi htop.

Ví dụ chạy lệnh Htop trên VPS Ubuntu 20.04

Để hiểu hơn về cách dùng lệnh Htop trên VPS Linux, bài viết hướng dẫn chi tiết cách sử dụng lệnh Htop trên VPS Ubuntu 20.04 và phân tích kết quả sau khi chạy lệnh.

Đăng nhập VPS Ubuntu 20.04. Mở terminal và thực hiện các câu lệnh.

sudo apt update

sudo apt install htop

htop

Kết quả sau khi chạy lệnh Htop hiển thị như hình ảnh phía dưới.

Dưới đây là phân tích chi tiết:

Thông tin hệ thống (phần trên cùng)

• CPU Usage (CPU%): Thanh màu hiển thị mức sử dụng CPU (ở đây chỉ 0.7%). Hệ thống có 30 thread CPU.
• Memory Usage (Mem%): Bộ nhớ RAM đã sử dụng là 269 MB trong tổng số 874 MB (~30.8%).
• Swap Usage (Swp%): Swap sử dụng 2.01 MB trên tổng 1.75 GB (gần như không đáng kể).
• Load Average: 0.14, 0.15, 0.07 (trung bình tải trong 1 phút, 5 phút, và 15 phút).
• Giá trị dưới 1.0 cho thấy hệ thống đang hoạt động nhẹ nhàng.
• Uptime: Máy đã hoạt động được 4 phút 42 giây.

Bảng tiến trình (phần giữa)

Bảng hiển thị danh sách các tiến trình đang chạy:
• PID (Process ID): ID của tiến trình.
• USER: Người dùng khởi tạo tiến trình (đa số là root).
• PRI (Priority): Độ ưu tiên của tiến trình.
• NI (Nice): Giá trị ưu tiên để điều chỉnh mức độ tiêu thụ CPU.
• VIRT (Virtual Memory): Bộ nhớ ảo mà tiến trình sử dụng.
• RES (Resident Memory): Bộ nhớ vật lý thực tế tiến trình sử dụng.
• SHR (Shared Memory): Bộ nhớ dùng chung.
• S (State): Trạng thái tiến trình:
• R: Đang chạy (Running).
• S: Ngủ (Sleeping).
• CPU% và MEM%: Tỷ lệ CPU và RAM mà tiến trình sử dụng.
• TIME+: Tổng thời gian CPU mà tiến trình sử dụng.
• Command: Tên chương trình hoặc lệnh.

Phân tích các tiến trình cụ thể

• 1882 (htop): Tiến trình đang chạy chính là lệnh htop, chiếm 0.7% CPU và 0.5% RAM.
• 557, 554, 555, 556 (multipathd): Nhiều instance của dịch vụ multipathd (quản lý đường truyền dữ liệu nhiều luồng), chiếm không đáng kể tài nguyên.
• 1233 (sshd): Dịch vụ sshd cho phép quản lý qua SSH, hoạt động với tài nguyên thấp.
• 353 (systemd-journald): Tiến trình ghi log hệ thống (journal), sử dụng 0.6% RAM.
• 601, 602 (systemd): Các dịch vụ của systemd như resolved và timesyncd.

Phần menu dưới cùng

F1-F10: Các phím tắt để thao tác trong htop:
• F6 (SortBy): Chọn tiêu chí sắp xếp (hiện tại đang sắp theo CPU%).
• F9 (Kill): Kết thúc tiến trình.
• F10 (Quit): Thoát htop.

Đánh giá tổng quan

• Tài nguyên: Hệ thống đang hoạt động rất ổn định, sử dụng tài nguyên thấp (CPU và RAM dưới 1%).
• Tiến trình: Hầu hết các tiến trình là hệ thống, không có tiến trình nào chiếm tài nguyên bất thường.
• Khuyến nghị: Nếu cần giám sát thêm, bạn có thể sắp xếp theo cột CPU% hoặc MEM% để dễ dàng phát hiện tiến trình sử dụng nhiều tài nguyên.

Qua bài viết hy vọng bạn đọc đã giải đáp được câu hỏi Htop là gì? Sử dụng Htop để giám sát tài nguyên VPS Linux. Với giao diện đồ họa trực quan, khả năng quản lý tiến trình linh hoạt và các tính năng nâng cao. Htop là một lựa chọn lý tưởng cho các quản trị viên hệ thống khi cần theo dõi và tối ưu hóa hiệu suất của máy chủ.